شاید تصور کنید خب هالووین همان جشن ترسناکی است که در آن کدوها را میتراشند و تزئین میکنند و بچهها آبنبات هدیه میگیرند، لباسهای خاص میپوشند و صورتشان را گریم میکنند. اما واقعاً هالووین فقط دربارهی اینها نیست.
بازی «ترفند یا تهدید»، مهمانیهای هالووین، لباس ها، حکاکی کدو تنبل و فانوسها، نمادهای هالوین هستند. اگر در چنین فضایی بزرگ شدهاید و این جشن برایتان نوستالژی کودکیتان باشد و یا قبلاً در چنین مراسمی شرکت کردهاید احتمالاً اینها چیزهایی هستند که هالووین و ۳۱ اکتبر را اینگونه و با این شکل و شمایل برایتان تداعی میکنند. اما این مراسم در طول سالها تغییرات زیادی داشته است. در حقیقت اگر میتوانستید به زمان عقب برگردید و منشاء شکل گیری هالووین را پیدا کنید حتماً انقدر با جشنی که الان برگزار می شود متفاوت بود که حتی آن را تشخیص هم نمیدادید. بنابراین قبل از اینکه لیستی از ایدههای هالووینی و لباسها و تزئین میز و خوراکیها و گریم بنویسید بهتر است داستان هالووین را بخوانید و این میتواند در تنظیم بهتر ایدهها و پیادهسازی آنچه در ذهنتان است بیشتر به شما کمک کند.
هالووین چیست؟
همانطور که امروزه در ایالات متحده میبینیم هالووین یک جشن است که همه میتوانند از قسمت تاریک و وحشتناک زندگی هم لذت ببرند، بازی کنند و آبنباتهای رنگارنگ و بزرگ بخورند و این بسیار سرگرم کننده، کمی وحشتناک و غیرعادی است. اما در هر صورت هیجان خودش را دارد. اما از نظر تاریخی این تعطیلات ماهیت مذهبی داشته و در فرهنگ گذشته برای افراد مذهبی که آن را جشن میگرفتند و به آن باور داشتند بسیار مهم بوده است.
کلمه «هالووین» به چه معناست؟
«برایان استرلینگ وته» دکترای تاریخ شناسی، متخصص هالووین و نویسنده مقاله «Paranormal» در کتاب سیاه «شکار علمی شبح و چگونگی بررسی پدیدههای ماوراء الطبیعه» میگوید: کلمه «هالووین» اقتباسی از اصطلاح اسکاتلندی «All Hallows ‘Eve» است که همان شب قبل از روز «همه قدسین» را توصیف میکند. اولین سوابق در مورد استفاده از مراسمی که مشابه به این روش اجرا میشده به حدود ۱۵۵۵ بعد از میلاد بر میگردد.
«روز همه قدسین» با آغاز مسیحیت شروع شد. در قرن هشتم، پاپ گرگوری سوم جشن روز «همه شهدا» را از ۱۳ میبه ۱ نوامبر منتقل کرد و آن را «روز همه قدسین» نامید. سپس در سال ۱۰۰۰ بعد از میلاد، کلیسای کاتولیک «روز همه ارواح» (که بر دعا برای مردگان تمرکز داشت) را در ۲ نوامبر به تقویم اضافه کرد. شب قبل از آن «All Hallows ‘Eve» نامیده شد و سپس به همان هالووین تغییر پیدا کرد.
در آن زمان این یک روز مذهبی بود و شباهت چندانی به تعطیلات مدرن امروزی نداشت. «استرلینگ وته» میگوید: “کلمه هالووین و تعطیلاتی که امروزه به آن رسیدهایم تا حدود سال ۱۷۴۵ هم رایج نبوده است.
هالوین چه زمانی است؟
در آمریکا هالووین همیشه در ۳۱ اکتبر جشن گرفته میشود. در کشورهایی که هالووین را مانند آنها جشن میگیرند مثل کانادا، در همان روز هم مراسم را اجرا میکنند. با این حال در اغلب کشورها برای اجرای مراسم هالووین به اندازه آمریکاییها وسواس به خرج نمیدهند و ممکن است حتی در تاریخهای متفاوتی جشنهای مشابهی برگزار شود.
چرا هالووین در ۳۱ اکتبر جشن گرفته میشود؟
ریشه هالووین به آیینهای «گایلیک» و «سلتیگ» که قدمت آنها حداقل به ۲۰۰۰ سال پیش برمی گردد مربوط میشود و از اینجاست که ما تاریخها و بسیاری از شیوههای جشن هالووین را به دست میآوریم.
«جشنواره گایلیک» به طور سنتی در ۱ نوامبر به منظور پایان رسمی فصل برداشت و آغاز زمستان برگزار میشد. «استرلینگ وته» میگوید: «جشنها همیشه از یک شب قبل شروع میشدند، در ۳۱ اکتبر تقریباً در نیمه اعتدال پاییزی و انقلاب زمستانی».
همچنین در برخی منابع آورده شده که این مراسم از جشنواره مذهبی سه روزه بت پرستی گرفته شده است که توسط «سلت ها» در حدود ۳۱ اکتبر برگزار میشده و به منظور بزرگداشت و «اتمام فصل برداشت محصول» و آماده شدن برای «نیمه تاریک سال» و زمستان به اجرا در میآمده است.
تاریخچه هالووین
قدیمیها معتقد بودند که در این روز، مرز بین قلمرو زندگان و جهان مادی با مردگان و جهان معنوی محو میشود؛ به این معنی که ارواح از بیرون دنیای فیزیکی این امکان را پیدا میکنند که به دیدار زندهها بیایند و اجنه میتوانند به خانههای مردم راه پیدا کنند. هدف برگزارکنندگان این بود که با اجرای این جشن تا آنجا که ممکن است بدیها و تیرگیها را دور کنند.
آنها برای دور نگه داشتن ارواح خبیث و سرگردان، جادوگران، اجنه و ارواح شیطانی مراسم خاصی برگزار میکردند. مردم داستانهایی درباره قهرمانان اساطیری و دنیای ارواح میگفتند، لباسهای مبدل میپوشیدند تا بدیها را دفع کنند و خود را با این کارها از دست ارواح پنهان میکردند تا تسخیر نشوند.
مقاله پیشنهادی برای مطالعه:
هالووین در نقاط مختلف دنیا
با محبوبیت بیشتر مسیحیت، نمونههای بیشتر جشنهای کاتولیک که درست در حوالی هالووین برپا میشد افزوده شدند و سنتهای مذهبی و بت پرستی برای کمک بیشتر به انتقال از بت پرستی به کاتولیک با یکدیگر ترکیب شدند و جواب هم داد. «روز همه ارواح» شامل بسیاری از آیینهای مشابه امروزی از جمله آتش سوزی، رژه و لباسهای خاص برای این مراسم بود.
چرا هالووین؟
ما معمولاً از ربوده شدن و تسخیر شدن توسط یک روح نمیترسیم و نیازی هم به جشن برداشت محصول نداریم، پس چرا هالووین را برگزار میکنیم؟
«استرلینگ وته» میگوید: «هالووین در اوایل دوران استعمار آمریکا به دلیل اعتقادات سخت مذهبی» پوریتان ها” محدود شده بود. با این حال این مراسم در تعدادی از محافل مذهبی محبوبیت خود را حفظ کرد و با ورود بومیان آمریکایی در برگزاری جشن و افزایش علاقهی اروپائیان به این سنت، هالووین دوباره حتی بیشتر تکامل پیدا کرد و محبوبتر شد.
جشن هالووین با جشنوارههای پاییزی آمیخته شد و رویدادهای عمومی دیگری از جمله، آواز و رقص، داستان ارواح و شوخی و خنده و تزئین میز و آماده کردن غذاهای متنوع به آن اضافه شد. اما در نیمه دوم قرن نوزدهم بود که هالووین واقعاً در ایالات متحده محبوب شد. زیرا مهاجران ایرلندی که از قحطی فرار کرده بودند و به آمریکا رفتند، ایدهها و سنتهای خود را در مورد هالووین به همراه خود به آنجا برند و شور و هیجان بیشتری به این مراسم دادند.
چگونه هالووین به وضعیت امروزی تغییر پیدا کرده است؟
آمریکاییها سنت «سلتیک» را در لباس پوشیدن به اجرا در آوردند و این حال و هوای عجیب و غریب هالووین را امروزه به چیزی تبدیل کردند که ما آن را به عنوان «ترفند یا تهدید» میشناسیم. در دهه ۱۹۳۰ هالووین تقریباً سکولار شد در حالی که «روز همه قدسین» بیشتر به یک تعطیلات مذهبی تبدیل شده بود. تا به امروز برخی از افراد متدین اکیداً مخالف جشن ۳۱ اکتبر به عنوان چیزی غیر از یک روز مذهبی هستند.
در اواخر قرن بیستم و اوایل قرن بیست و یکم، هالووین به طور فزایندهای به تجاریسازی و سودآوری روی آورده بود. بر اساس آماری که اعلام شد در سال ۲۰۲۰ آمریکاییها برای هالووین حدود ۸ میلیارد دلار هزینه کردند.
سنتهای مخصوص هالووین
بالاخره این روزها هالووین چگونه جشن گرفته میشود و با چه شکل و شمایلی از هالووین رو به رو هستیم؟
لباس ها، مهمانی ها، اسباب بازیها و آبنباتهای جذاب جزو برخی از محبوبترین این جشن هستند اما سنتهای سرگرم کننده زیاد دیگری هم وجود دارد که در ادامه به برخی از آنها اشاره میکنیم.
حکاکی فانوسهای جک
در حدود سال ۱۸۹۵ حکاکی فانوسهای جک با چهرههای عجیب به یک سنت تبدیل شد. البته در ابتدا از تراشیدن شلغم که در انگلستان رواج داشت الهام گرفتند و بعدها در آمریکا با کدو تنبل جایگزین شد.
«استرلینگ وته» توضیح میدهد که کدوها پس از تراشیده شدن به فانوس تبدیل شده و توسط «راهنمایان» حمل میشدند تا هرگونه ارواح شیطانی را دفع کنند. در فولکلورهای مسیحی این ارواح سرگران موردنظر، نمایانگر روحهایی هستند که از ورود به بهشت و جهنم محروم شده اند. خوشبختانه ما دیگر درگیر چنین اعتقاداتی نیستیم و فقط سعی میکنیم از خوردن آبنباتها و شیرینیها و خود جشن لذت ببریم.
«ترفند یا تهدید»
گروههای پرسه زن بچههایی با لباسها هالووینی که خانه به خانه میروند و تقاضای آبنبات میکنند احتمالاً قدیمیترین سنت هالووین است. «استرلینگ وته» همچنین در اینباره میگوید: «این رسم مستقیماً با چیزی که» گیسینگ ((guising)) نامیده میشود ارتباط دارد زیرا در آن لباسهای مبدل یا لباسهایی برای مخفی ماندن از ارواح شیطانی استفاده میشود که ریشههای آن به قرن ۱۶ در اسکاتلند برمی گردد. عبارت» ترفند یا تهدید” به این معنی است که صاحبان خانهها به بچههایی که به در منزلشان میروند شکلات، آبنبات هدایا و اسباب بازیهای کوچکی میدهند در غیر اینصورت با یک شوخی هالووینی ترسانده میشوند.
تزئینات با اشکال ارواح، جمجمه و اسکلت
استخوانها و جمجهها اغلب در روزهای هالووین به شکلهای دیوانهوار و ترسناکی نمایش داده میشوند اما آنها نمادی از مردههایی هستند که در ۳۱ اکتبر به زمین باز میگردند.. با این نمادها روح و جسم از بین رفتهی آنها را به تصویر در میآورند. تصاویر جمجمه همچنین ممکن است به سنت مسیحیان «گلگوتا»، یا «کالواری» و تپهای که عیسی بر روی آن مصلوب شده است اشاره داشته باشد. «استرلینگ وته» میگوید: «جمجمه به عنوان یادآور مرگ همیشه در بین انسانها به زندگی کوتاه مدت و گذرا اشاره داشته است.»
مقاله پیشنهادی برای مطالعه:
جشن هالوین در سرتاسر جهان
کاربرد گربههای سیاه، مترسک و جادوگران
«بوگی ها» یا ارواح شیطانی جزو منشاء اصلی هالووین بودند و امروزه به شکل گربههای سیاه، جادوگران و چیزهای دیگر که به عنوان نشانه یا شخصیت «شر» شناخته میشوند به وجود آمده اند. مترسک فقط برای ترساندن پرندگان استفاده نمیشود بلکه در هالووین برای مخفی ماندن از ارواح شیطانی و ترسناکتر شدن جشن هالووین هم به کار میرود.
سیب را گاز بزن
سنت برداشت محصول تقریباً در این جشنهای مدرن هالووین امروزی فراموش شده و در روز شکرگزاری در ماه نوامبر گنجانده شده است. اما این بازی کلاسیک که در مهمانیها اجرا میشود ما را به یاد ریشههای کشاورزی و برداشت محصول میاندازد. بازی «شکار سیب» در اصل یک بازی مهمانی رومی بود و اصلاً به هالووین مربوط نمیشد. بلکه به داستان یک عشق واقعی برمی گشت. سیبها را در آب میگذاشتند یا از یک رشته طناب آویزان میکردند و روی هر سیب نام یک مرد یا زن مجرد را مینوشتند. سپس افراد مجرد سعی میکردند سیبی که نام فرد موردنظرشان روی آن بود و میخواستند با او ازدواج کنند را گاز بگیرند که بعدها به مراسم هالووین هم وارد شد.
مهمانیهای هالووین
چه چیزی برای یک جشن مهمتر از یک مهمانی است؟ اندازه مهمانیها میتواند با یکدیگر متفاوت باشد. بعضیها در خانه و برخی دیگر در حیاط یا در باغ و حتی پارکهای عمومی این جشن را برگزار میکنند.
تعداد افرادی که در جشن شرکت میکنند نیز متفاوت است و ممکن است بین چند نفر فقط از اعضای یک خانواده یا دوستان و همسایگان، آشنایان همکاران و همکلاسیها و حتی افراد غریبهتر تا چندصد نفر هم باشد. فضاها و دکورها معمولاً با رنگهای مشکی، نارنجی، بنفش و سیاه همراه با اشکال عجیب و احمقانه یا شبحوار و وهمانگیز تزئین میشوند.
بقیه چیزها مربوط به خلاقیت شما در اجرای سرگرمی هاست و اینکه چه کارهایی انجام دهید تا به خودتان و مهمانها خوش بگذرد. اگر واقعاً نمیدانید چه ایدهای برای هالووین مناسب است بهتر است بگوئیم که اصلاً پیچیده نیست کافی است یکی از بازیها را انجام دهید، یک فیلم ترسناک بگذارید ودسته جمعی ببینید، برقصید و کارائوکه بخوانید. به همین سادگی!
هیجان هالووینی
اگر در یک روز عادی کسی با یک چاقوی خونین شما را در کوچهای تعقیب کند اصلاً سرگرم کننده نیست؛ پس چرا در روز هالووین همه به دنبال چنین هیجان ترسناکی هستند؟
موقعیتهای وحشتناک مثل فیلمهای ترسناک یا مراسم هالووین سیلی از آدرنالین، اندورفین و دوپامین را در بدن شما آزاد میکند و با ورود این مواد شیمیایی قوی به مغز شما، احساس هیجان، حس خوب فراوان و لذت را افزایش میدهد. در زندگی واقعی و روزمره این انتقال دهندههای عصبی بدن شما را برای مبارزه یا فرار فعال و ترقیب میکنند اما فعالیتهای این چنینی مثل هالووین یا فیلمهای ترسناک به ما اجازه میدهد این احساس لذت همراه با هیجان را در فضایی کاملاً امن تجربه کنیم.