در قلمرو داستان جنایی، یک زیر ژانر وجود دارد که ترکیبی منحصر به فرد از ترس و رمز و راز را ارائه می‌دهد. داستان جنایت گوتیک، نوعی سبک ادبی است که فضای تاریک و ترسناک داستان را با پیچش‌های دوست داشتنی و تعلیق جنایی ترکیب می‌کند. این ژانر در سال‌های اخیر محبوبیت زیادی پیدا کرده است و تجربه‌ای هیجان‌انگیزی را به خوانندگان ارائه می‌دهد که آنها روی صندلی‌هایشان، ثابت نگه می‌دارد.
گوتیک چیست؟
گوتیک (Gothic( یک جریان هنری و معماری در اروپا است که در قرون وسطی پس از عصر رنسانس شکل گرفت. این جریان هنری از قرون وسطی تا اواخر قرن ۱۸ میلادی بسیار محبوب بود و در معماری، نقاشی، ادبیات و موسیقی، بسیاری از آثار معروف را به وجود آورد.
طراحی‌های گوتیک شامل ساختمان‌هایی با قوس‌های بلند و نازک، پایه‌ها، ستون‌ها، تزئینات پیچیده، شیشه‌های رنگی و هنر تزئینی می‌شود. این طراحی‌ها بر روی اساسیات مذهبی بودند و به عنوان نمادهایی از قدرت و اعتبار مذهبی و سیاسی در قرون وسطی شناخته می‌شدند.
گوتیک به نام یکی از قبایل جرمنی (germani) به نام گوته‌ها نسبت داده شده است و در ابتدا به عنوان یک جریان هنری و معماری تحسین شد، اما در قرن ۱۸ میلادی به دلیل ارتباط آن با دوره تاریکی و بی‌سوادی، به یک جریان قدیمی و ناپسند تبدیل شد. اما در قرن ۱۹ میلادی، با عقیده‌های رمانتیک و بازشناخت برخی از ارزش‌های قدیمی، گوتیک دوباره به محبوبیت رسید و به عنوان یک جریان هنری و معماری مهم در تاریخ هنر شناخته شد.
معماری گوتیک چیست؟
معماری گوتیک یکی از مهمترین و برجسته‌ترین معماریهای قرون وسطی در اروپا بود. این سبک معماری در قرن ۱۲ میلادی در شمال فرانسه شکل گرفت و در اوایل قرن ۱۶ میلادی به پایان رسید. نام گوتیک به عنوان یک سبک معماری از نام گوته‌ها گرفته شده است.
معماری گوتیک شامل ساختمان‌هایی با برج‌های بلند، کناره‌های پرچمدار و پرده‌های شیشه‌ای با پرده‌کاری‌های هنری، قوس‌های بلند و باریک، و طرح‌های هنری مورد استفاده قرار گرفته‌است. این سبک معماری با استفاده از تکنیک‌های آهنسازی، بناهای بلند و پرچمدار، قوس‌های بلند و باریک، پرده‌های شیشه‌ای و طرح‌های هنری غنی توانست جایگاه خود را در تاریخ معماری جهان به دست آورد.
در معماری گوتیک، استفاده از سنگ‌های گرانبها، ساختارهای پیچیده، جزئیات غنی و معماری پرچمدار و مهیب، برای نشان دادن قدرت و برجستگی معماری بکار گرفته شده است. این سبک معماری در طول تاریخ به عنوان نماد قدرت و اعتبار استفاده شده است.
معروفترین معماریهای گوتیک جهان کدامند؟
معماری گوتیک یکی از مهمترین و برجسته‌ترین معماریهای قرون وسطی در اروپا بود. در ادامه، معروفترین معماریهای گوتیک جهان ذکر شده‌اند:
۱- کلیسای نوتردام در پاریس، فرانسه
۲- کلیسای سن پطرزبورگ در کلن، آلمان
۳- کلیسای سنت پول در لندن، انگلستان
۴- کلیسای میلان در ایتالیا
۵- کلیسای سن پاتریک در نیویورک، ایالات متحده آمریکا
۶- کاخ وست‌مینستر در لندن، انگلستان
۷- کلیسای سنت فرانسیس در سی‌اتلانتیک، کانادا
۸- کلیسای سنت استفان در وین، اتریش
۹- کلیسای سن پل در لیون، فرانسه
۱۰- کلیسای کلواستر سانت دنیس در پاریس، فرانسه
گوتیک در ادبیات به چه معنی است؟
ادبیات گوتیک (گاهی وحشت گوتیک نیز نامیده می‌شود) ژانری از ادبیات است که از ترکیب وحشت و مضامین عاشقانه به وجود آمده‌است. به‌طور کلی باور بر این است که یک نویسنده انگلیسی به نام هوراس والپول اولین بار در سال ۱۷۶۴ با رمان قلعه اوترانتو این سبک را معرفی کرده‌است. موضوعات به کار رفته در این سبک بر اساس وحشت، عاشقانه و ملودرام دسته‌بندی می‌شوند. ادبیات گوتیک رابطه بسیار نزدیکی با معماری گوتیک دارد. معمولاً آثار گوتیک به رازها می‌پردازند. رازهایی که در آنها ابهام وجود دارد؛ و در انها لازم نیست خواننده به آن راز پی ببرد؛ و در طول داستان افشای تدریجی صورت می‌گیرد.
در ادبیات گوتیک، داستان‌هایی با محوریت شخصیت‌هایی از قبیل شیطان، موجودات ترسناک، قاتلان، روح‌ها، خانه‌های قدیمی، قلعه‌ها، خانه‌های خلوت و غیره روایت می‌شوند. این داستان‌ها معمولاً با روایتی تاریک و خشن همراه هستند و متخلفانه معمولاً با پایانی ناگوار به پایان می‌رسند.
در ادبیات گوتیک، عناصری همچون افسانه‌ها، روایت‌های خیالی، ترس و وحشت، اسرار، تاریکی و غمگینی بسیار مهم هستند. این جریان ادبی با تأثیراتی از شعر و نمایشنامه، داستان کوتاه و رمان شکل گرفت و تأثیر گسترده‌ای در ادبیات جهانی داشته است.
چه عناصری در داستان‌های گوتیک برای خواننده جذاب هستند؟
داستان‌های گوتیک، با استفاده از عناصری همچون ترس و وحشت، اسرار، تاریکی، خشونت، مرگ، خیانت و غیره، برای خواننده جذاب و جذاب هستند. برخلاف ادبیات روشنگرانه و کلاسیک، داستان‌های گوتیک با ایجاد یک جهان تاریک، مهیب و پر از معما، خواننده را به خود جذب می‌کنند و او را در شرایط نامطمئن و ناامیدی قرار می‌دهند.
عناصری که در داستان‌های گوتیک برای خواننده جذاب هستند، عبارتند از:
۱- شخصیت‌های تاریک و مرموز: شخصیت‌های داستان‌های گوتیک، معمولاً شخصیت‌هایی هستند که دارای راز و اسرار هستند و خود را در برابر دیگران پنهان می‌کنند.
۲- جو هیجانی و ترسناک: داستان‌های گوتیک، با ایجاد جوی ترسناک و هیجان انگیز، خواننده را به خود جذب می‌کنند و او را در برابر رازها و اسرار داستان قرار می‌دهند.
۳- محیط‌های تاریک و مهیب: در داستان‌های گوتیک، معمولاً محیط‌هایی همچون خانه‌های قدیمی، قصرها، قلعه‌ها و غیره به تصویر کشیده می‌شوند که با ایجاد یک جو تاریک و مهیب، خواننده را به خود جذب می‌کنند.
۴- فضاهای پر از اسرار: داستان‌های گوتیک، معمولاً دارای اسرار و رازهایی هستند که باید برای کشف آنها به فضاهای پر از اسرار و معما وارد شویم.
۵- پایان‌های ناگوار: داستان‌های گوتیک، معمولاً با پایان‌هایی ناگوار به پایان می‌رسند که برای خواننده، چالشی برای تفکر و بررسی فراهم می‌کند.
مقاله پیشنهادی برای مطالعه:
معرفی تئاتر تعاملی به مناسبت ساخت شبح بازارچه
آشنایی با برخی از شاهکارهای این ژانر
ژانر گوتیک با آثاری مانند «قلعه اوترانتو» (The Castle of Otranto) اثر هوراس والپول و «رازهای اودولفو» اثر آن رادکلیف آغاز شده و ریشه در ادبیات قرن هجدهم دارد. این آثار با موقعیت‌های غم‌انگیز، عناصر فراطبیعی و فضای وهم آلودشان مشخص می‌شوند. این سبک نوشتاری در قرن نوزدهم با آثار ادگار آلن پو، مری شلی، برام استوکر و دیگران تکامل یافت. این نویسندگان عناصر ترسناک و وحشت را به این ژانر اضافه کردند و داستان‌هایی خلق کردند که جنبه تاریک طبیعت انسان را بررسی می‌کرد.
از سوی دیگر، داستان‌های جنایی هم در اواسط قرن نوزدهم با آثار ادگار آلن پو، ویلکی کالینز و آرتور کانن دویل ظهور کرد. این ژانر بر حل معمای جنایات (اغلب از طریق چشم یک کارآگاه ماهر یا آماتور) تمرکز دارد. داستان جنایی در طول زمان با زیر ژانر‌هایی مانند هاردبویلد، cozy، رویه پلیسی و غیره تکامل یافته است.
تلفیقی از داستان گوتیک و جنایی یک تجربه خواندنی منحصر به فرد و گیرا را ایجاد می‌کند. داستان‌های جنایت گوتیک اغلب دارای فضایی غم‌انگیز و شوم هستند، مانند یک عمارت قدیمی یا یک روستای دورافتاده. عناصر ماوراء طبیعی داستان گوتیک برای افزایش تنش و ایجاد فضایی از ترس استفاده می‌شود. رمز و راز داستان جنایی با کارآگاه ماهر و آماتور در تلاش برای حل یک قتل یا جنایات دیگر، پیش می‌رود.
معروفترین داستان‌های جنایی گوتیک
یکی از معروفترین نمونه‌های داستان جنایی گوتیک، «ربکا» اثر دافنه دو موریه است. این رمان داستان زن جوانی را بیان می‌کند که با یک مرد بیوه ثروتمند ازدواج کرده و به ملک بزرگ او، ماندرلی نقل مکان می‌کند. این رمان مملو از تعلیق و رمز و راز است، زیرا راوی سعی می‌کند رازهای گذشته شوهرش و حضور شبح گونه همسر متوفی او، ربکا را کشف کند. این رمان در سال ۱۹۴۰ توسط آلفرد هیچکاک در فیلمی اقتباس شد و به یک اثر کلاسیک در ژانر گوتیک و جنایی تبدیل شد.
نمونه دیگر از داستان‌های جنایی گوتیک، «انگش‌کار» سارا واترز است. داستان این رمان در انگلستان ویکتوریایی می‌گذرد و داستان سو تریدر، دزد جوانی را روایت می‌کند که به عنوان خدمتکار به یک وارث ثروتمند (ماد لیلی)، معرفی می‌شود. این رمان پر از پیچ و خم است، زیرا سو و ماد درگیر نقشه‌ای برای کلاهبرداری از ثروت مود می‌شوند. رمان فضایی و وهم‌آور است، با حسی از پیش‌بینی که خواننده را تا انتها درگیر نگه می‌دارد.
مقاله پیشنهادی برای مطالعه:
اتاق خشم یا اتاق فرار؟ شما کدام یک را انتخاب می‌کنید؟
جایگاه ژانر جنایت گوتیک در دنیای مدرن
در سال‌های اخیر، علاقه دوباره به داستان‌های جنایت گوتیک افزایش یافته است. نویسندگانی مانند تانا فرنچ، لورا پرسل و الکس نورث برای آثار خود در این ژانر تحسین منتقدان را به دست آورده‌اند. «شبیه» اثر فرنچ داستان کارآگاهی را روایت می‌کند که برای پیدا کردن یک قربانی قتل مخفیانه تحقیق می‌کند. در حالی که «اصحاب ساکت» اثر پورسل داستانی هولناک از یک ملک جن زده است. همچنین «مرد نجوا» اثر نورث هم عناصر جنایی و وحشت را با یک قاتل زنجیره‌ای ترکیب می‌کند و با قربانیان خود پیش می‌رود.
داستان جنایی گوتیک تجربه‌ای هیجان انگیز و دلهره آور را به خوانندگان ارائه می‌دهد که بهترین‌های هر دو ژانر را ترکیب می‌کند. این ژانر با فضای وهم آلود، عناصر ماوراء طبیعی و داستان پر تعلیق، مطمئنا خوانندگان را میخکوب خواهد کرد. چه طرفدار ژانر گوتیک یا جنایی باشید یا هر دو، چیزهای زیادی در این ژانر برای همه وجود دارد.
یک پاسخ
خیلی عالی و مفید بود 🥰