در سال ۱۹۶۵ یک پژوهشگر و روان‌شناس آمریکایی به نام بروس تاکمن متوجه شد که چهار مرحله در یک الگوی توسعه گروه وجود دارد: شکل‌گیری، یورش بردن، مرحله نرمال و مرحله عملکرد. در این متن قصد داریم به طور کامل ۴ مرحله برای ساختن تیم‌های قوی را مورد بررسی قرار دهیم.
مقدمه
بروس، فرضیاتی را ارائه داد که هر یک از این مراحل برای رشد، تجزیه و تحلیل مسائل، طراحی راه‌حل‌ها، اجرای کار و ارزیابی نتایج کاملاً لازم است. موارد فوق به شکل مختصر عبارت‌اند از:
- فرایند شکل‌گیری زمانی است که تیم برای اولین بار با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کند.
- یورش بردن زمانی است که افراد تیم در تضاد هستند، با یکدیگر کنار نمی‌آیند و برای جایگاه خود مبارزه می‌کنند.
- مرحله نرمال زمانی است که آنها در مورد حالت «نرمال» تصمیم گرفته‌اند.
- مرحله عملکرد زمانی است که آنها به عنوان یک تیم کامل شروع به کار می‌کنند.
توجه: هر زمان که هر تغییری در تیم اتفاق بیفتد (افراد جدید در تیم حضور پیدا کنند، کسی در تیم ترک کند و غیره)، دوباره باید فرایند شکل‌گیری شروع شود.
با ما همراه شوید و ببینید چه چیزهایی برای ساخت یک تیم قوی و محکم نیاز است. اگر با ما همراه باشید، خواهید دید که این کار بیشتر از آن چیزی که فکرش را می‌کنید پیچیده است. اکنون بهتر است به سراغ اولین مرحله، یعنی مرحله شکل‌گیری برویم.
مرحله شکل‌گیری
اولین قدم در تلاش برای ساختن تیم قوی، زمانی است که با تیم جدید خود ملاقات می‌کنید. زمانی که اعضای تیم برای اولین بار با هم ملاقات می‌کنند، مرحله شکل‌گیری آغاز می‌گردد. مرحله شکل‌گیری، یک دوره زمانی است که افراد در آن با یکدیگر آشنا می‌شوند.
باید تأکید کنیم که بهتر است از عبارت آشنا شدن برای این مرحله استفاده کنیم؛ چراکه هیچ‌کسی واقعاً هنوز سایر افراد تیم را نشناخته است و عبارت «آشنا» برای توصیف این بخش از بین ۴ مرحله برای ساختن تیم‌های قوی، مناسب‌تر خواهد بود. تصور کنید که در روز اول کار با چند نفر که قبلاً آنها را ندیده‌اید، کار می‌کنید. شرایط می‌تواند از این هم بدتر شود. تصور کنید، شما فرد جدیدی هستید که به یک تیم پرسابقه اضافه شده‌اید و به شما گفته می‌شود «به سرعت با وضعیت کاری تیم آشنا شوید». این کار برای افراد جدید به شدت دشوار است.
همچنین، مرحله شکل‌گیری می‌تواند در صورت جدایی یکی از اعضای تیم به وجود بیاید. اکنون آنها باید بدون این بازیکن اصلی، شیوه جدیدی را برای تکمیل امور خود پیدا کنند.
مقاله پیشنهادی برای مطالعه:
در واقع، به تغییر فکر کنید
هرگاه هر تغییری در تیمی رخ دهد، شما به مرحله شکل‌گیری باز می‌گردید و چرخه‌ی کار آغاز می‌شود. این مرحله همیشه رسمی، بی روح و بی احساس است. به عبارتی، وقتی برای اولین بار به یک تیم ملحق می‌شوید، سایر افراد مطمئن نیستند که چگونه با شما ارتباط برقرار کنند و یا حتی نامتان را بر زبان بیاورند!
میزان عدم اعتماد به یکدیگر در این مرحله بسیار بالا است و مردم به دنبال رهبری و کسب اختیارات مختص به خود هستند. هر عضوی از تیم که شجاعت صحبت کردن یا دانش مرتبط با فعالیت مربوطه را به نمایش بگذارد، ممکن است انتظار داشته باشد که کنترل همه امور را در دست بگیرد. گاهی به همین دلیل ممکن است به عنوان رئیس هیئت منصفه منتخب شوید، زیرا شما اولین فردی هستید که شجاعت قطع سکوت را داشته‌اید و ناگهان کنترل همه امور به شما واگذار شده است. چنین موردی، مبحث مذکور را به یک موضوع مهم در زمینه شناخت ۴ مرحله برای ساختن تیم‌های قوی تبدیل می‌کند.
همه به یک چیز فکر می‌کنند، اما کمتر کسی آن را اعلام می‌کند. افکار همه اعضا بدین شکل است: «اگر من تمام تلاشم را برای این تیم بکنم، چه منافعی برای خودم خواهد داشت؟»، «آیا آنها همیشه فکر می‌کنند مزیت من برای تیم چیست؟» «اگر من با بقیه سازگار نباشم چه خواهد شد؟».
گفتگوهای کوچک در نهایت به مسیرهای مشترک و مسیرهای مشترک به ایجاد محیطی آرام و با امید منجر می‌شود. در هر صورت، هر فردی نهایتاً به سراغ کار خود می‌رود. این مورد به مرور زمان موجب می‌شود تا همه افراد به آرامش برسند و بفهمند که ترس از عدم اطمینان و عدم سازگاری، در بقیه افراد نیز وجود داشته است. وقتی همه این ترس‌ها را به اشتراک می‌گذارند، روابط دوستانه جدی شروع به شکل‌گیری می‌کنند.
مرحله طوفانی (یورش بردن)
بزرگ‌ترین و حیاتی‌ترین مرحله در ساخت تیم عالی، مرحله طوفانی است. با توجه به ترکیب منحصر به فرد شخصیت‌های مختلف افراد تیم، ممکن است این مرحله به یک مرحله بسیار دشوار تبدیل شود، دقیقاً مانند یک فیلم درام.
هنگامی که افراد شخصیت‌های اصلی خود را به نمایش می‌گذارند، عملکرد و بهره‌وری تیم به احتمال زیاد کاهش می‌یابد. در واقع ممکن است حتی پیش از شروع به فعالیت شاهد کاهش کلی عملکرد تیم باشیم. تلاش برای حل اختلافات بی‌مورد، تلاقی ناگهانی شخصیت‌های قوی، تشکیل گروه‌های خودخواه و عدم توافق درباره هدف‌های تیم از جمله مواردی است که در این مرحله شاهد آنها خواهیم بود.
اکثر تیم‌ها به راحتی در این مرحله گیر می‌افتند. اگر از عدم توانایی یا عدم تمایل تیم برای مدیریت مناسب جهت رفع اختلافات در این مرحله مطمئن هستید، در آینده با مشکلات مختلفی در سایر موارد مربوط به شناخت ۴ مرحله برای ساختن تیم‌های قوی روبرو خواهید شد.
برای گذراندن این بخش، اعضای تیم باید تمام تلاش خود را جهت یافتن هدف به کار ببرند، موانعی که در این مرحله مشاهده می‌شود را حل نمایند، از اهداف شخصی خود جدا شوند و سعی کنند به تفاوت‌های فردی دیگران احترام بگذارند. این مورد موجب می‌شود تا بتوانند اهداف اصلی تیم را به عنوان اولویت خود قرار دهند.
مرحله نرمال
بعد از اینکه تیم‌ها مرحله طوفانی را پشت سر گذاشتند، گرد و غبار مربوط به اختلافات از بین می‌رود و تیم با وجود چند خراش و کبودی، بدون هیچ‌گونه تضادی به حالت مدنظر خود می‌رسد. راه ساختن تیم‌های قوی یک راه دشوار ولی ارزشمند است.
در این مرحله، یک حس جدید از یکنواختی و اعتماد به دست می‌آید که نتیجه حفظ یکپارچگی در برابر اختلافات مختلف است و نشان می‌دهد که تیم مدنظر هنوز نفس می‌کشد. حالا که وارد مرحله نرمال شده‌ایم، هماهنگی توسعه پیدا می‌کند.
در این مرحله، تعریف نقش به راحتی مشخص می‌شود و تعارضات شخصیتی نسبت به قبل بسیار ساده‌تر حل خواهند شد. توحید، همبستگی و در نهایت، بهبود عملکرد تیم در حال افزایش است. اعضای تیم متوجه می‌شوند که چگونه باید یکدیگر را تحمل کنند و حتی به قدرت زیاد مربوط به تفاوت‌های خود بپردازند.
مقاله پیشنهادی برای مطالعه:
۱۸مزایای بازی اتاق فرار | فواید شرکت در اتاق فرار
هدف‌گذاری و لذت بردن از همکاری بیشتر به عنوان شیوه زندگی جدیدی در نظر گرفته می‌شود. البته، نباید فراموش کنید که در این مرحله، روابط هنوز ضعیف هستند و اگر اختلافات بروز کنند، اعضای ما ممکن است به سرعت به مرحله طوفانی بازگردند. بنابراین بسیار مهم است که همه کسانی که در تیم هستند، احساسات خود را کنترل کنند. در ادامه به بخش پایانی از مبحث شناخت ۴ مرحله برای ساختن تیم‌های قوی می‌رسیم.
مرحله عملکرد
در پایان این چرخه جذاب، مرحله عملکرد وجود دارد. در این مرحله می‌توان دید که اعضای تیم به منظور دستیابی به هدف نهایی خود چگونه تلاش کرده‌اند. آنها پرانرژی، پایبند، منظم، کارآمد، قوی‌تر و بهتر از گذشته هستند.
آیا مشکلات به پایان رسیده‌اند؟ خیر! انسان‌ها ممکن است در هر مرحله‌ای اشتباه کنند، اما حالا وقتی مشکلات پیش می‌آیند، تیم به سرعت، به شکل سازنده و با احتمال قطعی، اختلافات موجود را حل خواهد کرد. آنها می‌دانند که در این تیم برای اختلافات احساسی جایی نیست. تیم تنها به یک چیز فکر می‌کند و آن، حل مسئله و دستیابی به اهداف تیم است.
در سال ۱۹۷۷، بروس تاکمن همراه با مری آن جنسن (دانشجوی دکترای دانشگاه راتگرز) یک مرحله پنجم به مراحل چهارگانه اضافه کردند که تعویق نام دارد. این مرحله شامل تکمیل کار و تفکیک اعضای تیم است. مرحله مذکور برای بیشتر تیم‌ها در محیط کار مدرن و امروزی چنین چیزی مفهومی ندارد. علاوه بر این، مرحله تعویق باعث شکستن ساختارها می‌شود و حساسیت کلی بحث را به هم می‌زند.
سخن پایانی
چگونه قرار است از مراحل شکل‌گیری، یورش بردن، مرحله نرمال و عملکرد برای ساخت تیم‌های خود جهت افزایش قدرت و بازده بیشتر استفاده کنید؟ آیا با مشاهده و یادداشت کردن زمانی که تیم‌های شما در گیر و دار هستند، می‌توانید بفهمید که آنها برای همیشه در مرحله طوفانی گیر کرده‌اند؟ اگر چنین است، چه کاری باید انجام دهید تا آنها را برای پیشرفت به مرحله بعدی منتقل کنید؟ برای حل این موارد باید به فکر استفاده از ۴ مرحله برای ساختن تیم‌های قوی باشید.
قبل از ساخت یک تیم جدی، بهتر است بدانید تیم شما در چه مرحله‌ای است. تیم خود را در محل مناسب تلاقی کنید و بدانید که برای یک تیم در مرحله طوفانی، جنگ و جدل، موردی عادی است، اما برای یک تیم که در مرحله عملکرد قرار دارد نباید شاهد چنین موضوعی باشیم. اگر از این پارادایم استفاده کرده‌اید یا قصد دارید با استفاده از این روش تیم‌های قوی‌تری را ساختاردهی کنید، لطفاً نظر خود را با ما در میان بگذارید.
در این متن سعی کردیم به چهار مرحله اصلی برای ساختن تیم‌های قوی اشاره کنیم. هر یک از مراحل مذکور باید به شکل مناسب ارزیابی و مورد بررسی قرار گیرد. در واقع توجه به این مورد است که تیم را به موفقیت می‌رساند.
